Mẹ nên làm gì để con hứng thú với bữa ăn của mình? Đây là câu hỏi mà hầu như mẹ nào cũng đang đi tìm câu trả lời. Có nhiều mẹ lên mạng xem các mẹ khác chia sẻ, học hỏi, thay đổi tư duy... Thậm chí học cách nuôi con của các mẹ nước ngoài. Trước tiên các mẹ nên hiểu và nắm rõ khi cho con ăn dặm: "Vội vàng = Thất bại", "Tham lam, cầu toàn = Hại con".
Vậy để con ăn ngon và ăn ngoan thì các mẹ phải làm gì? Cùng xem chia sẻ của Mẹ Dâu dưới đây nhé. Biết đâu bạn sẽ có bí kíp nuôi con tốt hơn!
1. Đừng nghe – đừng tin hoàn toàn vào mọi lời quảng cáo
Thông tin là tốt, nhưng tiếp nhận thông tin không có định hướng, không chọn lọc , tin vào quảng cáo là hại con. Thấy con không ăn – liền mua thuốc bổ, vitamin, men tiêu hoá để kích thích con ăn ngon. Thấy con không tăng cân – cho con ăn bột sớm. Làm gì có loại thuốc bổ nào kích thích trẻ ăn ngon, ăn nhiều nếu không phải cơ thể đứa trẻ tự thấy thèm ăn, thấy đói? Làm gì có loại bột, loại sữa nào thần kỳ giúp tăng cân tăng chiều cao khi cơ chế tăng trưởng của trẻ hoàn toàn thuộc về nhu cầu tự nhiên và khả năng hấp thụ? Một đứa trẻ béo phì thì chiều cao sẽ hạn chế, cơ thể có quy luật của chúng. Vì vậy, quảng cáo không giúp mẹ nuôi được đứa trẻ khoẻ mạnh, can thiệp bằng thuốc, thực phẩm chức năng vô tội vạ không giúp đứa trẻ ăn ngon.
2. Khởi đầu của quá trình ăn dặm không phải bằng bột ăn sẵn
Một nguyên nhân trực tiếp khiến trẻ biếng ăn là cho trẻ ăn dặm bằng bột. Các mẹ Việt thường cho trẻ ăn dặm bằng bột ngọt rồi đến bột mặn, vì tin vào kinh nghiệm truyền thống rằng trẻ được ăn dặm như thế sẽ tốt cho tiêu hoá, giúp trẻ ăn ngon miệng, tăng cân tốt. Tất nhiên, một đứa trẻ khi mới bước vào quá trình ăn dặm, bất kể thực phẩm nào được giới thiệu cũng sẽ hấp dẫn. Bởi thời điểm đó, trẻ đang hoàn thiện hệ tiêu hoá, bắt đầu có kích thích với thực phẩm nên rất “nhạy” mùi vị. Ăn bột dù là ngọt hay mặn đều có chứa các loại gia vị, chất điều tiết mùi vị, tạo màu, tạo hương… Những chất đó đánh lừa hết cảm giác về hương vị thật của món ăn, và khi một đứa trẻ đang trong giai đoạn “nhạy mùi”, “nhạy vị” bị tước đi cái quyền tự khám phá hương thơm, mùi vị của món ăn nguyên chất, thay vào đó là sự “lừa phỉnh” của các chất nhân tạo kia, thì dĩ nhiên, chúng sẽ không thể tìm thấy sự hấp dẫn từ thực phẩm do bản năng khám phá ra nữa.
>> Xem và lưu công thức chi tiết: Súp tôm bông cải xanh
Chưa kể, quá trình ăn dặm là từ thấp đến cao, từ ít đến nhiều. Lượng bột cho trẻ ăn một ngày khi mới khởi điểm là quá nhiều cho một hệ tiêu hoá non nớt đang cần thời gian để làm quen và hoàn thiện. Với số lượng ăn là 3 bữa bột/ ngày, bé sẽ không có nhu cầu nạp thêm sữa. Mà sữa với trẻ dưới 1 tuổi là thực phẩm chính, không thể thay thế. Thay sữa bằng tinh bột, không chỉ khiến bé biếng ăn theo thời gian còn khiến bé mắc các nguy cơ suy dinh dưỡng. Vì thế – để trẻ ăn ngon – là một quá trình rèn luyện lâu dài – không nên bắt đầu cho trẻ ăn dặm bằng các loại bột bán sẵn, bất kể là bột ngọt hay bột mặn.
3. Không bắt đầu ăn dặm quá sớm
Thời điểm vàng cho trẻ ăn dặm là 6 tháng với trẻ bú mẹ hoàn toàn. 5,5 tháng với trẻ dùng sữa ngoài. Thật nghịch lý khi nhiều người mẹ vẫn tin rằng, trẻ tăng cân tốt thì cần bổ sung tinh bột sớm, trẻ hay chép miệng, ngủ không ngon là biểu hiện của đói bụng. Sai lầm đấy dẫn đến việc, các mẹ tự bổ sung bột cho bé dưới 5 tháng để giúp bé ngủ ngon, tăng cân tốt.
Có một nguyên tắc rất nhất quán trong chu kỳ sinh học của trẻ sơ sinh: Ngủ ngoan = Ăn ngoan = Chơi ngoan. Ngủ đủ giấc, chơi đủ giờ và ăn đúng thời điểm thì trẻ sẽ tự khắc phát triển đúng quy luật của nó.
4. Bắt đầu ăn dặm bằng vị mộc
Đối với trẻ bước vào quá trình ăn dặm, để hệ tiêu hoá làm quen thực phẩm một cách lành tính nhất thì mẹ nên bắt đầu bằng cháo trắng nấu từ loại gạo trắng. Có thể tự xay gạo thành loại bột gạo mịn (lưu ý, không độn bất kỳ các loại ngũ cốc nào khác như bột truyền thống), hoặc có thể nấu gạo với nước theo một tỷ lệ nhất định rồi nghiền nhuyễn sao cho cháo mướt, mịn có độ lỏng như sữa chua là thích hợp cho bé ăn. Khi mới bắt đầu làm quen, nên chọn thời điểm thích hợp – cố định – thường là vào buổi sáng từ 10 giờ đến 11 giờ và chỉ cho bé ăn một cữ, thay cho một cữ sữa bình thường trong ngày. Cho bé ăn từ ít đến nhiều, ban đầu chỉ nên ăn một thìa nhỏ để thử phản ứng của bé. Các ngày sau tăng lên nhưng tối đa không quá 30ml.
Các thực phẩm khác nên cho bé tập quen trong giai đoạn này theo thứ tự: Tinh bột (cháo trắng) – Rau, củ xanh – Quả có vị nhạt – Đạm trắng (Đậu hũ, thịt, cá trắng). Khi giới thiệu một món mới, cần cho bé ăn liên tục trong 3 ngày để thử phản ứng, xem bé có bị dị ứng không thì mới bắt đầu món mới khác.
Bé từ 7 tháng trở ra, khi đã quen với các loại thực phẩm trên, mới bắt đầu giới thiệu nhóm thực phẩm khác. Cụ thể là các loại quả ngọt, các chất đạm đỏ, các loại hải sản có vỏ… Và tất nhiên, nguyên tắc nhất quán vẫn là: Không nêm gia vị cho trẻ dưới 1 tuổi.
Nếu cần tăng hương vị cho các món ăn, ví dụ như nấu cháo, mẹ có thể sử dụng nước dùng được hầm từ các loại rau củ tự nhiên, nước hầm từ rong biển + cá bào… Với các món ăn cho bé, mẹ có thể sử dụng các loại gia vị tự nhiên để kích thích bé ăn ngon hơn như lá mùi, lá húng, bột quế, bột tỏi, tự làm bột tôm, ruốc cá, rong biển rắc cháo cho bé.
5. Tăng độ thô theo đúng thời điểm
>> Xem và lưu công thức chi tiết: Cháo cá hồi bí đỏ cho bé
- Giai đoạn bắt đầu (6-7 tháng): Thức ăn cho trẻ cần được nghiền nhuyễn, có độ lỏng thích hợp, mềm, mịn. Với cháo hoặc các loại củ – độ lỏng thích hợp là giống sữa chua, nghiêng thìa chảy thành dòng. Với thịt cá, mẹ nên để đông lạnh rồi dùng dao bào nhỏ, băm lại cho nhuyễn, hoà với nước cho thịt, cá không vón cục, hấp chín cho bé dễ ăn.
- Giai đoạn hai (8-9 tháng): Tăng độ thô từ nhuyễn sang băm, thái nhỏ. Cháo có thể xay vỡ, nấu đặc hơn, nghiêng thìa không chảy thành dòng nữa. Rau củ, quả thái hạt lựu. Thịt cá có thể băm rối.
- Giai đoạn ba (9-11 tháng): Chuyển từ cháo hạt vỡ sang nguyên hạt, đặc, nghiêng thìa không chảy. Rau, củ, quả, thịt cắt khối nhỏ
- Giai đoạn bốn (12 tháng): Chuyển cháo sang cơm nát, thức ăn chế biến theo gia đình, để nguyên miếng.
6. Ăn đa dạng thực phẩm, cố định theo bữa, ngồi ghế chuyên dụng, không dỗ dành
Trong bài trước, mình đã nói cụ thể về phương pháp rèn bé ăn dặm. Nguyên tắc của mình là khi ăn dặm, bé cần được làm quen đa dạng thực phẩm theo từng thời điểm, như thế bé sẽ tìm thấy sự hấp dẫn của từng loại thực phẩm. Để rèn bé ăn ngoan, cần cho bé ngồi ghế, rửa tay, hình thành thói quen ăn uống cố định một chỗ, cố định theo bữa. Tuyệt đối với trẻ dưới 1 tuổi, không nên cho trẻ ăn lắt nhắt làm phá vỡ giờ sinh học của bé về ăn – ngủ – chơi, dẫn đến bé không có phản xạ đói khi đến giờ ăn.
Và cũng không nên cho bé ăn lắt nhắt nhiều bữa, mỗi giai đoạn cần chia ra cữ ăn dặm cho bé như sau:
- Giai đoạn 1 (6-7 tháng): Ngày 1 bữa ăn dặm. Không cần thêm hoa quả, sữa chua nào khác. Tập trung cho bé ăn vào 1 cữ duy nhất trong ngày.
- Giai đoạn 2 (8-9 tháng): Ngày 2 bữa ăn dặm, sáng và tối. Không cần thêm hoa quả, sữa chua phụ.
- Giai đoạn 3 (9-11 tháng): Ngày 2 bữa ăn dặm, sáng và tối. Một bữa ăn phụ (hoa quả, váng sữa) vào buổi chiều khi ngủ dậy.
- Giai đoạn 4 (12 tháng): Ngày 3 bữa ăn dặm, sáng, trưa, tối. Các bữa sữa phụ và hoa quả phụ tuỳ theo nhu cầu của bé. Chú ý, vẫn duy trì các cữ sữa.
Nếu bé không ăn, hãy mạnh dạn cắt bữa ăn đó, để bé đói, không nên dỗ dành hay doạ nạt bé. Mẹ cần kiên nhẫn để theo đuổi một phương pháp ăn dặm khi đã chọn lựa, đừng bỏ cuộc, đừng lo lắng khi thấy con không tăng cân, không tỏ ra hợp tác trong một thời điểm nào đó. Hãy cố gắng ghi nhớ: Nuôi con là để con khoẻ và vui. Việc ăn, con còn cả đời!
Có thể bạn quan tâm: