Ðậu ngự, đậu kẻ bạc, đậu tiềm - Phaseolus lunatus L, thuộc họ Ðậu - Fabaceae. Cây hai năm, có thể sống lâu hơn do có rễ củ, có thân quấn dài tới 7-8m. Lá có 3 lá chét hình trái xoan, gốc tù, đầu nhọn, lá già nhẵn. Hoa màu trắng lục, nhỏ, cách quãng, xếp thành chùm thưa ở nách lá, mang hoa về phía nửa trên. Quả ngắn, dai, nhẵn, hơi cong hình cung. Hạt 3-4, trắng, dạng trứng, thường là vàng, đốm nâu, rất thay đổi cả về kích thước và màu sắc. Ra hoa vào mùa xuân, hè.
Gốc ở Châu Mỹ (Pêru, Nam Mỹ và vùng Caribê), nay được trồng ở các vùng nhiệt đới và thuần hoá. Cũng được trồng khắp cả nước ta, có nơi trồng rất rộng rãi khắp thôn xóm. Có khả năng sống trên đất nghèo màu bị rửa trôi.
- Tăng cholesterol tốt, giảm cholesterol xấu: Đậu ngự là một trong những nguồn cung cấp tốt nhất các sợi hòa tan giúp điều hòa việc chuyển vận thức ăn trong ruột và thải trừ cholesterol, ổn định lượng đường trong máu. Qua nghiên cứu thì thấy những người được cung cấp thường xuyên các thực phẩm họ đậu giàu chất sợi hòa tan như đậu ngự đã giảm cảm giác thèm ăn.
- Giảm hoạt động các tác nhân gây ung thư: Các chất ức chế proteaz và amylaz trong đậu ngự có khả năng khóa sự hoạt động của các tác nhân gây ung thư trong ruột non. Ngoài ra, các thí nghiệm lâm sàng thực hiện với tinh chất đậu ngự cho kết quả khích lệ trong việc điều trị béo phì và triglycérid trong máu cao.
- Các phytosterol trong đậu ngự cải thiện tình trạng miễn nhiễm và làm giảm nguy cơ ung thư ở vú, tiền liệt tuyến và trực tràng.
- Inositol hexaphosphate đang được chú ý trong việc phòng ngừa ung thư và giảm cholesterol trong máu
- Các loại đậu chứa rất nhiều hợp chất phénol có tính oxy hóa mạnh bảo vệ cơ thể chống lại một số bệnh ung thư.
- Các hỗ trợ khác: Đậu ngự còn là nguồn cung cấp vitamin B9 (acid folic), sắt (fer), vitamin C, kẽm, kali... từ đó kích hoạt hệ miễn nhiễm, chế tạo các cấu trúc di truyền, tạo tinh trùng, kích thích sự phát triển của thai nhi, giữ cân bằng điện giải trong cơ thể giúp chuyển vận hệ thần kinh và co bóp cơ.
Đậu ngự dùng để nấu chè, hầm xương...
Tham khảo: