Xuyên khung - Còn có tên Khung Cùng (Tên khoa học - Ligusticum wallichii) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Hoa Tán (Apiaceae). Phần thân rễ phơi hay sấy khô của cây Xuyên khung dùng làm thuốc.
Xuyên khung là cây thảo dược sống lâu năm. Thân mọc từ củ lên, có nhiều đốt rỗng ở giữa. cao 40-70cm; mặt ngoài có đường gân dọc nổi rõ. Lá mọc so le, kép 2-3 lần, cuống lá dài 9-17cm, phía dưới ôm lấy thân, 3-5 đôi lá chét có cuống dài, phiến rạch sâu. Hoa tán nhỏ mọc đầu cành, màu trắng, mỗi tán 10 -24 hoa có cuống phụ ngắn chừng 1cm. Hoa nhỏ màu trắng. Xuyên khung thường ra hoa trắng vào mùa thu, trong cây xuyên khung có chứa hoạt chất tetramethylpyrazin.
Đây là loài cây có nguồn gốc từ vùng Hoa Bắc nhưng nơi cung cấp loại xuyên khung chất lượng dược tính cao nhất lại là Tứ Xuyên - Trung Quốc. Xuyên khung mọc ở các sườn đồi có bóng râm trong rừng trên độ cao 1.500 -3.700 m. Phân bố: Tây bắc Vân Nam Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal. Ở Việt Nam, Xuyên khung được trồng nhiều ở các tỉnh miền núi, nơi có khí hậu mát, lạnh như: Hà Giang, Lào Cai, Vĩnh Phúc (Tam Đảo).
Cây trồng sau 2 năm mới bắt đầu thu hoạch.
Củ (thân rễ) phơi hay sấy khô của cây Xuyên khung. Củ như nắm tay, có mấu không đều, nhăn, đường kính 3-6cm hoặc hơi to. Mặt ngoài mầu nâu vàng, có nhiều mấu vòng tròn hơi lồi, có nhiều vết hình tròn lõm và bướu nhỏ vết của rễ. Chất cứng, vết vỏ không phẳng, màu trắng xám hoặc trắng ngà, có vằn tròn và chấm điểm đầu nhỏ mầu vàng. Mùi thơm đặc biệt, nồng, vị cay đắng, tê lưỡi. Lựa củ to, vỏ ngoài đen vàng, thái lát ra thấy vàng, mùi thơm đặc biệt, không thối nát, chắc, nặng là tốt.
Trong Y học cổ truyền - Xuyên khung được coi xuyên khung là một trong 50 vị thuốc cơ bản. Người ta thường sao xuyên khung hoặc cô đặc lại để làm thuốc trị huyết máu. Xuyên khung dùng chung với đương quy để bổ huyết, hành huyết.
Chủ trị các chứng rối loạn kinh nguyệt, bế kinh thống kinh, khó sanh, sau sanh đau bụng, ngực sườn đau tức, chân tay tê dại, mụn nhọt đau nhức, chấn thương té ngã, đau đầu, chứng phong thấp tý, giảm đau, giảm co thắt, an thần. Dùng chữa các chứng bệnh như: Nhức đầu, bụng trướng, chân tay tê lạnh, ung nhọt, và các bệnh về tuần hoàn máu…
Chú ý:
- Người âm hư, hỏa vượng: phụ nữ có thai phải dùng cẩn thận.
- Không dùng phối hợp: Xuyên khung với Hoàng liên, Hoàng kỳ và Sơn thù du.
Bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại đây:
2. /goto/?url=http://www.baophuyen.com.vn/portals/0/quangcao/TRACUUDONGDUOC/TUDIEN/THUOC/XUYENKHUNG.HTM
3. /goto/?url=http://caythuocthiennhien.com/xuyen-khung-6523825.html