Tại Việt Nam trái đười ươi ngày càng phổ biến và được nhiều người sử dụng nhằm mục đích chữa bệnh hay giải khát. Nhưng cũng có khá nhiều người lại không biết đến tên và công dụng của nó. Dưới đây là một vài công dụng cũng như cách pha hạt đười ươi mà mình muốn chia sẻ cho mọi người.
Hạt đười ươi là một thảo dược quý bổ mát và còn được ghi nhận có công dụng chữa bệnh gai cột sống, thanh nhiệt, giải độc, ho khan, đau rát họng... rất tốt.
Tại Việt Nam hạt đười ươi ngày càng phổ biến và được nhiều người sử dụng nhằm mục đích chữa bệnh hay giải khát. Nhưng cũng có khá nhiều người lại không biết đến tên và công dụng của nó. Dưới đây là một vài công dụng cũng như cách pha hạt đười ươi mà mình muốn chia sẻ cho mọi người.
Đặc điểm của cây đười ươi là chỉ mọc ở miền Nam hoặc miền Trung, không có ở miền Bắc. Đười ươi còn có tên gọi khác là lười ươi, chỉ mới thấy được phân bố và được sử dụng khai thác ở những vùng Biên Hòa, Bà Rịa, Bình Định… Ngoài ra còn thấy ở Campuchia, Thái Lan và các đảo quốc Malaysia.
Đười ươi là một loại cây rừng thân gỗ có đường kính gốc lên đến hơn 1, cao từ 20m đến 40m, cứ 4 năm lại cho trái chín 1 lần.
Người ta thường thu hoạch hạt trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến hết tháng 5, hạt phơi hoặc sấy khô. Hạt đười ươi dài, màu nâu đỏ nhạt, trên mặt nhăn nheo, nổi trên nước. Nhưng khi ngâm với nước thì nở rất to, gấp 8-10 lần thể tích của hạt, thành một chất nhầy màu nâu nhạt, vị hơi chát và mát, vì vậy Châu Âu thường gọi là hạt nở.Trong dân gian từ xưa đã biết sử dụng hạt đười ươi ngâm vào nước làm thức uống giải nhiệt mùa nè.
Trước khi ngâm hạt thì nên rửa sạch chúng, chọn những hạt còn mẩy màu vàng giống như hạt dẻ, không dùng hạt đã có xỉn màu hoặc đen. Sau đó dùng khoảng 5 hạt ngâm trong 700ml nước sôi để nguội, cho đến khi thấy nở bung hết.
Khi hạt mềm thì bỏ vỏ, bỏ gân sơ chỉ lấy phần cơm rồi cho vào ly và pha thêm chút đường phèn uống cho ngọt, dùng 3 lần trong 1 ngày, vừa uống vừa ăn hết cái.
Lưu ý: Không nên ngâm quá nhiều hạt đười ươi để dùng dần vì như vậy sẽ khiến hạt đười ươi bị chua, và nhiễm bẩn.
Với nước uống từ hạt đười ươi này có thể chữa gai cột sống hiệu quả còn phụ thuộc vào thể trạng và bệnh tình của bệnh nhân. Khi sử dụng hạt đười ươi cần kết hợp với các bài tập thể dụng dành cho bệnh nhân gai cột sống.
Cách ngâm hạt đười ươi cũng giống như trường hợp trên nhưng đối với những người bị táo bón thì nên uống vào buổi sáng sớm lúc đói.
Khi sử dụng hạt đười ươi nhằm mục đích giải khát bạn có thể dùng kèm hạt é hoặc hạt chia giúp thức uống không những ngon mà còn bổ dưỡng hơn
Do cơ thể nóng nhiệt có thể gây chảy máu cam đặc biệt ở trẻ nhỏ thì có thể chữa chảy máu cam bằng cách như sau: lấy 5 hạt đười ươi sao vàng, nấu lấy nước uống thay nước trong ngày.
Lấy hạt đười ươi ngâm nước, lấy chút nước này trộn với cơm cùng vài hạt muối đắp lên mụn nhọt, ngày 1 lần.
Để chữa ho khan chỉ cần 1 ngày dùng 2 đến 5 hạt, cho vào cốc nước nóng, chờ một lúc cho hạt nở ra, chờ quan sát sẽ thấy vỏ tróc ra và có một lớp như lưới màu nâu bao quanh hạt, nhặt hạt và bỏ ra ngoài, bạn sẽ có phần thịt còn lại của hạt ươi, lấy phần thịt pha thêm đường vào cho đủ ngọt và chia nhiều lần uống trong ngày.
Nếu như bạn đã lỡ ngâm rồi thì đừng cho thêm gì vào, kể cả đường, nếu không nó sẽ lên men đổ nhớt và coi như vứt đi. Để chúng vào hộp kín và cố gắng dùng hết trong vòng 2 đến 3 ngày nhé! Việc ngâm trước như vậy khiến nó mất chất, một người uống cỡ 4-5 hạt, uống tới đâu thì ngâm tới đó.
Theo lương y Nguyễn Đức Nghĩa, Ủy viên Hội dược liệu TP HCM ăn cả vỏ và uống nước ngâm hạt đười ươi giúp thanh nhiệt cơ thể, trị viêm họng hiệu quả. Trên thực tế, nhiều người mắc chứng viêm họng mãn tính, viêm họng hạt, khàn tiếng do viêm vùng hầu vọng… bệnh tái phát nhiều lần, uống cả Đông y và tây y đều không khỏi. Ngâm hạt đười ươi ăn cùng với chút đường, đều đặn trong khoảng 2 tuần bệnh tình có thể thuyên giảm rõ rệt.
Lưu ý: Không ăn hạt lười ươi khô chưa ngâm nước, vì ăn xong, uống nước, nó nở ra sẽ làm cứng bụng, khó thở.
Những người có vấn đề về hệ tiêu hóa và thường đau bụng hay tiêu chảy phải tránh không nên dùng. Mặc dù, hạt đười ươi có đặc tính chữa bệnh, nhưng dùng trị liệu phải cẩn thận với mức dùng của hạt .
Các triệu chứng của sự lạm dùng quá mức gồm:
Tuy nhiên, những năm qua, nhất là thời gian gần đây thay vì nhặt hạt lười ươi đã chín rụng xuống gốc thì nhiều người đã khai thác tận diệt như chặt, đốn cây… Việc làm này cần được các cán bộ địa phương tuyên truyền nhắc nhở cách khai thác mà không hủy hoại loại cây này. Do đười ươi được mùa, được giá nên người dân tứ xứ đổ về vào rừng Quảng Nam để khai thác hạt ươi.
Chính vì tính dược liệu của hạt đười ươi mà giá cả của chúng cũng không hề rẻ, giá tham khảo vào khoảng 250k - 450k/kg
Tổng hợp