Tết diệt sau bọ còn được gọi là tết Đoan Ngọ nhằm vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch, là một ngày Tết truyền thống tại Việt Nam. Tuy nhiên, ngày này có những kiêng kỵ mà không phải ai cũng nắm rõ, cùng tìm hiểu xem là gì nhé!
Từ lâu tết Đoan Ngọ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt văn hóa của người dân Việt Nam.
Tết diệt sau bọ còn được gọi là Tết Đoan Ngọ nhằm vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch, là một ngày Tết truyền thống tại Việt Nam. Tuy nhiên, ngày này có những kiêng kỵ mà không phải ai cũng nắm rõ, cùng tìm hiểu xem là gì nhé!
Tết Đoan Ngọ tồn tại từ lâu trong đời sống văn hóa các nước Đông Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam, và có tác động ảnh hưởng đến sinh hoạt và lối sống trong xã hội của mỗi dân tộc các nước Đông Á.
Ở Việt Nam, tết Đoan Ngọ cũng còn được gọi là tết Đoan Dương hay Trùng Ngọ và nhân dân thường gọi là tết giết sâu bọ. Đoan nghĩa là mở đầu, Ngọ là giữa trưa, Đoan Ngọ là bắt đầu lúc giữa trưa. Chính vì tháng năm là tháng bắt đầu nắng to, khi dương đang thịnh như mặt trời vào lúc giữa trưa. Ngày Đoan Ngọ là ngày người dân cúng lễ để đánh dấu một thời tiết mới, mừng sự trong sáng, quang đãng.
Người dân ở Việt Nam vẫn nô nức chuẩn bị lễ cho ngày tết Đoan Ngọ với tấm lòng thành kính hướng về những giá trị tuyền thống.
Tuy nhiên có vài điều bạn nên chú ý những điều dưới đây vào ngày tết Đoan Ngọ:
Trong ngày tết Đoan Ngọ thì khi bạn đi du lịch nước ngoài hoặc đi xa, đến những vùng đất lạ, phong tục tập quán không giống nhau, nếu có ý định mua đồ lưu niệm thì cần tìm hiểu kĩ ý nghĩa của món đồ đó, tránh tình trạng dùng sai hoặc không đúng mục đích, gây hại cho chính mình.
Hơn nữa, bạn cũng nên tránh mua những vật có hình thú kì quái, không rõ nguồn gốc và ý nghĩa. Mọi vật đều chứa linh khí, nếu là linh khí tốt ắt có lợi cho con người và ngược lại, chuyện dùng bùa chú tuy chưa được khoa học chứng thực tuy nhiên cũng được truyền miệng ngàn đời nay nên bạn vẫn nên cẩn thận.
Dù xa hay gần, khi bạn đi du lịch vào ngày này thì cũng nên giữ gìn tiền bạc cẩn thận, nên có đồ chuyên dụng để đựng các loại tiền thay vì để mỗi chỗ một ít, cách này chẳng khác gì bạn để rơi mất tài lộc, tài vận sẽ đi xuống.
Quan niệm dân gian cho rằng không nên soi gương vào ban đêm, nhất là sau 11h đêm, càng không nên đứng trước gương để chụp ảnh, gương thuộc tính âm, dễ chiêu âm khí, soi gương vào thời điểm đó không tốt cho sức khỏe của bạn cũng như khiến bạn gặp phải nhiều hiện tượng kỳ dị.
Nguyên nhân bởi quan niệm dân gian cho rằng, trong tiếng Hán giày dép đồng âm với từ “tà”, nghĩa là tà khí. Để giày dép không đúng, để lung tung dễ chiêu dụ tà khí. Cách xếp đúng là để mũi giày dép hướng ra phía ngoài, vì nếu quay vào trong thì chẳng khác nào dẫn tà khí vào nhà.
Nếu đi khỏi nhà vào ngày tết Đoan Ngọ thì nên tránh xa bệnh viện, nơi tổ chức tang lễ, không nên dừng chân ở những nơi âm u, vì những nơi này âm khí quá nặng, dễ chiêu bệnh tật.
Không chỉ kiêng kỵ vài điều, mỗi vùng cũng sẽ chuẩn bị mâm thức ăn nguội khác nhau để cúng bái rồi sẽ ăn để bảo vệ sức khỏe.
Miền Bắc thường sẽ có quả dưa hấu trên bàn cúng, từ Thanh Hóa vào đến Huế thường nấu xôi ăn với thịt vịt, còn người Đà Nẵng đến Quảng Ngãi thường cho trẻ nhỏ vào vườn hái quả ăn, một số ít gia đình nấu xôi chè cúng lễ.
Người dân nông thôn miền Nam thì thường đúc bánh lọt, bánh tro, nấu chè trôi nước và xôi gấc cúng tổ tiên rồi cả nhà quây quần cùng nhau ăn.
Ngoài ra, nhiều gia đình cũng tập trung về phía ngoại, thăm thầy cô giáo cũ, thăm thầy thuốc, ân nhân...
Như vậy, sự ra đời của phong tục Tết Đoan ngọ trước hết là để đáp ứng nhu cầu chống nóng bảo vệ sức khỏe. Tết Đoan Ngọ là một phong tục dùng tính lạnh để khử tính nóng như ăn trái cây mát để giải nhiệt, tắm sông giải nhiệt,… mang tính chất tự phát gắn liền với văn hóa dân gian.
Theo thời gian, phong tục này gắn thêm các ý nghĩa giáo dục đạo đức xã hội và quan niệm tâm linh, biến tết Đoan ngọ thành một phong tục văn hóa thể hiện đặc trưng của dân tộc.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, kiêng kỵ chỉ để giải quyết vấn đề tâm linh. Trong khoa học, chưa ai chứng minh nếu không kiêng được những điều cấm kỵ nói chung và trong tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 Âm lịch nói riêng sẽ gặp họa do âm khí hay ma quỷ gây ra. Ngay cả những việc cần kiêng kỵ trên cũng chỉ mang tính chất tương đối theo quan điểm của từng vùng miền hay cá nhân. Nếu tin vào những điều không căn cứ rất dễ rơi vào niềm mê tín tiêu cực.
GS Ngô Đức Thịnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam cho rằng, nếu kiêng được, tâm lý sẽ vui vẻ hơn theo quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Thực tế chưa có ai chứng minh được nếu không kiêng những điều trên thì sẽ gặp họa hay kiêng được thì sẽ an lành.
Xem thêm:
Dun Dun/Tổng hợp