Cá thác lác hay cá thát lát (danh pháp khoa học: Notopterus notopterus) là một loài cá nước ngọt, duy nhất của chi Notopterus trong họ Cá thát lát (Notopteridae).
Cá thác lác có thân dài, dẹt, có đuôi rất nhỏ, vảy nhỏ phủ toàn thân. Miệng tương đối to có mõm ngắn bằng, rạch miệng kéo dài đến trước ổ mắt. Vây hậu môn liền với vây đuôi. Loại cá thác lác thường thấy có màu xám ở lưng và màu trắng bạc ở bụng, phía dưới viền xương nắp mang màu vàng, dài đến 400mm, nặng đến 500g, trung bình khoảng 200g.
Cá thác lác thuộc loài cá ăn tạp. Thành thục sau khoảng một năm tuổi, khi thân dài đến 165mm, nặng 200g cá bắt đầu sinh sản vào tháng 5 đến tháng 7. Trứng đẻ ra bám chặt vào đá và được cá đực bảo vệ rất kỹ, cá bố thường xuyên dùng đuôi vẫy nước để tạo điều kiện cho trứng hô hấp.
Cá thác lác cho thịt ngon, ít xương đặc biệt thịt có độ dẻo đặc biệt nên rất được ưa chuộng để dùng chế biến món chả cá, coi như một món đặc sản. Ở một số địa phương đã nhân được giống và nuôi cá thác lác trong môi trường nhân tạo trong ao, ruộng, mương vườn cho năng suất cao.
Ở Đắk Lắk, cá thác lác Hồ Lắk đã trở thành một món ăn nổi tiếng. Món chả cá thác lác Hồ Lắk ăn với rau thì là là một món ăn có tiếng trong các tour du lịch Đắk Lắk.
Cá thác lác làm chả cá là món ăn đặc biệt mà ngon nhất khi nghĩ ngay tới loài cá này. Ngoài ra cá thác lác còn được dùng để chế biến một số món như: cá thác lác kho, chả cá thác lác, lẩu cá thác lác khổ qua…
Có thể tham khảo thêm các link bên dưới: