Vitamin B1, từ điển nấu ăn cho người nội trợ | Cooky Wiki

Vitamin B1 là gì?

Vitamin B1 còn gọi là Thiamin là vitamin B được phát hiện đầu tiên. Hòa tan được trong nước giúp thực phẩm thân thể chuyển hóa thành năng lượng. Vitamin B1 hấp thu dễ dàng qua đường tiêu hoá. Mỗi ngày có khoảng 1mg vitamin B1 được sử dụng. Thải trừ qua nước tiểu.

Tác dụng của Vitamin B1 ra sao?

Thiamin là một chất dinh dưỡng thiết yếu, và tất cả các mô của cơ thể, bao gồm cả não, cần thiamine để hoạt động đúng chức năng. Cơ thể cần thiamine để làm adenosine triphosphate (ATP), một phân tử vận chuyển năng lượng trong tế bào.

Phòng và điều trị bệnh Beri-beri. Điều trị các trường hợp đau nhức dây thần kinh lưng, hông và dây thần kinh sinh ba( phối hợp với các vitamin B6 và B12). Các trường hợp mệt mỏi, kém ăn, suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hoá.

Nhu cầu vitamin B1 có liên quan trực tiếp đến lượng đường bột (như cơm ta ăn hằng ngày). Ăn nhiều tinh bột gạo sẽ cần nhiều vitamin B1 để chuyển hóa tinh bột đó thành chất dinh dưỡng. Thiên nhiên đã đặt để có thật nhiều vitamin B1 ở cám gạo, nhưng nhiều người cứ đinh ninh rằng ăn gạo càng trắng càng tốt, nên đã bỏ đi cám gạo đáng quý đó và luôn bị nguy cơ thiếu vitamin B1 rình rập.

Những trường hợp cần bổ sung vitamin B1

Nhu cầu cơ thể tăng quá mức cung cấp hằng ngày (như người nghiện rượu ăn uống mà lại cần nhiều vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B1 để chuyển hóa rượu).

Nguồn dinh dưỡng không bảo đảm đủ nhu cầu.

Rối loạn hấp thu vitamin ở hệ tiêu hóa (như người dùng thuốc giảm cân theo cơ chế giảm thiểu lượng chất béo hấp thu ở ruột có thể bị thiếu vitamin tan trong dầu).

Cần làm giảm tác dụng phụ của thuốc (các vitamin nhóm B thường được dùng làm giảm các rối loạn hoạt động thần kinh ngoại vi do thuốc gây ra). Trong các trường hợp trên, việc dùng thuốc vitamin bổ sung được xem là liệu pháp điều trị thay thế, nhằm bảo đảm nhu cầu vitamin.

Mức khuyến cáo về sử dụng vitamin B1

- Trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi: 200 mcg/ngày.
- Trẻ từ 7-11 tháng tuổi: 300 mcg/ngày.
- Trẻ từ 1-3 tuổi: 500 mcg/ngày.
- Trẻ từ 4-8 tuổi: 600 mcg/ngày.
- Trẻ từ 9-13 tuổi: 900 mcg/ngày.
- Nam giới trên 14 tuổi: 1,2mg/ngày.
- Phụ nữ trên 14 tuổi: 1,4 mg/ngày.
- Phụ nữ mang thai: 1,4 mg/ngày.
- Phụ nữ đang cho con bú: 1,5 mg/ngày.

Ảnh hưởng của việc thiếu Vitamin B1

Nếu bị thiếu hụt vitamin B1 sẽ đưa đến bệnh thiếu vitamin B1 còn gọi là bệnh beri – beri (ta gọi là bệnh tê phù), đặc trưng bởi các triệu chứng viêm dây thần kinh ngoại vi và rối loạn tim mạch.

beri-beri “khô” biểu hiện ở thần kinh ngoại vi như rối loạn cảm giác chi (tê), giảm phản xạ, teo cơ.

beri-beri “ướt” với triệu chứng khó thở khi gắng sức, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, phù, gọi chung là suy tim.

Một số chú ý dùng vitamin B1 qua ăn uống

- Nên hạn chế rượu, cà phê: Các loại đồ uống có chứa nhiều caffein, rượu sẽ làm tăng tiểu tiện làm cho vitamin B1 bị đào thải ra ngoài nhanh qua con đường nước tiểu.
- Không nên chế biến quá kỹ: Vitamin B1 là dưỡng chất rất nhạy nhiệt, nếu chế biến quá kỹ, nhất là các loại rau dạng lá đậu đỗ.
- Tăng cường thực phẩm nguyên chất: Nhất là thực phẩm tươi sống, nguyên chất. Ví dụ như các loại ngũ cốc chế biến quá kỹ, quá nhiều sẽ giảm từ 20-60% hàm lượng vitamin B1 cũng các loại dưỡng chất khoáng chất khác.
- Bảo quản hợp lý: Do nhạy nhiệt nên các loại thực phẩm rau củ quả giàu vitamin B1 nên bảo quản ở môi trường tự nhiên, ngay sau khi thu hoạch hoặc mua về dùng ngay, nếu bảo quản trong tủ lạnh quá lâu sẽ mất dần hàm lượng dưỡng chất vitamin B1.