Vitamin C

Vitamin C, sinh tố C hay acid ascorbic là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho các loài linh trưởng bậc cao, và cho một số nhỏ các loài khác.

Đây là một chất được mọi người biết đến rộng rãi là một vitamin mà thiếu nó thì sẽ gây ra bệnh scorbut (chảy máu răng, xuất huyết dưới da, trầm cảm) cho con người.

Nguồn gốc

Vitamin C có nhiều trong các loại rau quả tươi như cùi trắng cam, chanh, quýt. Hàm lượng vitamin C trong rau quả phân phối không đều, có nhiều ở lớp vỏ hơn ở ruột, ở lá nhiều hơn ở cuống và thân rau. Vitamin C cũng có nhiều trong rau xanh, đặc biệt là bông cải xanh, khoai tây, cải brussel, rau cải bẹ,...

Trong thiên nhiên, vitamin C có trong hầu hết các loại rau quả tươi. Thông thường, các loại rau quả trồng ở nơi đầy đủ ánh sáng có hàm lượng vitamin C cao hơn.

Tác động đến sức khỏe

• Kích thích sự bảo vệ các mô: chức năng đặc trưng riêng của viamin C là vai trò quan trọng trong quá trình hình thành collagen, một protein quan trọng đối với sự tạo thành và bảo vệ các mô như da, sụn, mạch máu, xương và răng.
• Kích thích nhanh sự liền sẹo: do vai trò trong việc bảo vệ các mô mà vitamin C cũng đóng vai trò trong quá trình liền seo.
• Ngăn ngừa ung thư: kết hợp với vitamin E tạo thành nhân tố quan trọng làm chậm quá trình phát bệnh của một số bênh ung thư (vòm miệng, dạ dày.v.v…)
• Tăng cường khả năng chống nhiễm khuẩn: kích thích tổng hợp nên interferon - chất ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và virut trong tế bào.
• Dọn sạch cơ thể: vitamin C làm giảm các chất thải có hại đối với cơ thể như thuốc trừ sâu, kim loại nặng, CO, SO2, và cả những chất độc do cơ thể tạo ra.
• Chống lại chứng thiếu máu: vitamin C kích thích sự hấp thụ sắt bởi ruột non. Sắt chính là nhân tố tạo màu cho máu và làm tăng nhanh sự tạo thành hồng cầu, cho phép làm giảm nguy cơ thiếu máu.

Thiếu vitamin C

Thiếu vitamin C gây ra bệnh scorbut, với biểu hiện:

• Người lớn: viêm lợi, chảy máu chân răng; tụ máu dưới màng xương, đốm xuất huyết, tăng sừng hóa ở nang lông. Nếu không điều trị có thể tử vong do chảy máu ồ ạt hoặc do thiếu máu cục bộ cơ tim.
• Trẻ còn bú: thường do chế độ ăn nhân tạo, bị chảy máu dưới màng xương, nhất là chi dưới; dễ chảy máu dưới da; vết thương lâu lành.

Thừa vitamin C

Vitamin C tuy ít tích luỹ nhưng nếu dùng liều cao lâu ngày, có thể tạo sỏi oxalat (do dehydroascorbic chuyển thành acid oxalic), hoặc sỏi thận urat, có khi cả hai loại sỏi trên; đi lỏng, rối loạn tiêu hóa; giảm độ bền hồng cầu.

Dùng vitamin C liều cao kéo dài ở thai phụ gây tăng nhu cầu bất thường về vitamin C ở thai dẫn đến bệnh scorbut sớm ở trẻ sơ sinh.

Dùng vitamin C bao nhiêu là vừa phải?

Tổ chức y tế thế giới WHO khuyến cáo nên dùng 45mg/ngày và 300mg/tuần.

Thực phẩm nào có nhiều Vitamin C?

Nếu tính lượng vitamin C có trong rau xanh thì đứng đầu là rau ngót, rồi đến cần tây, ngò rí, kinh giới, rau đay,...

Trong trái cây, vitamin C có nhiều nhất ở thanh trà, bưởi, thị, ổi, nhãn, đu đủ,....

Làm sao để giữ được lượng vitamin C trong thức ăn?

• Để giảm lượng vitamin bị hòa tan và hao hụt khi nấu, nên nấu thực phẩm với lượng nước ít nhất có thể.

Ví dụ, nếu nấu 1 phần bắp cải trong 4 phần nước, bạn sẽ làm mất 90% lượng vitamin C.

• Khi để quá lâu trong tủ lạnh, rau củ cũng sẽ mất đi 1 lượng vitamin C khá lớn. Sau 1 ngày, lượng vitamin C hao hụt mất là ¼, và sau 2 ngày là ½. Vậy nên hãy dùng rau củ quả khi còn tươi mới để hấp thu được tối đa lượng vitamin C.
• Khi nấu các loại củ, nên để nguyên vỏ, sẽ giúp giữ được 65% vitamin C. 

Tham khảo:

https://vi.wikipedia.org

http://www.hoahocngaynay.com

http://www.dummies.com